Σχηματίστηκε το 1959 με την ολοκλήρωση του φράγματος στο νότιο άκρο της επί της αρχής του ποταμού Ταυρωπού ή Μέγδοβα, η ιδέα για την κατασκευή της αποδόθηκε στον στρατιωτικό και πολιτικό Νικόλαο Πλαστήρα.

Σημερινή εικόνα της λίμνης: Περιέχει 400 εκατ. κυβικά μέτρα νερού, έχει μέγιστο μήκος 12 km, μέγιστο πλάτος 4 km, η συνολική της επιφάνεια είναι 24 km, ενώ το μέγιστο βάθος της είναι γύρω στα 60 m και το ανώτατο υψόμετρο της είναι 750 m. Το νερό της χρησιμοποιείται για άρδευση και ηλεκτροπαραγωγή, καθώς εκεί κοντά, στο χωριό Μητρόπολη, βρίσκεται και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο ισχύος 400 MW. Τα τελευταία χρόνια έχει αξιοποιηθεί και τουριστικά, με αρκετές δραστηριότητες πάνω και γύρω από τη λίμνη.

Η περιοχή της Λίμνης Πλαστήρα, αποτελεί σήμερα τουριστικό προορισμό χιλιάδων επισκεπτών από όλα τα σημεία της χώρας, όλες τις εποχές του έτους. Μοναδική σε κάλλος και επιβλητική σε μέγεθος η Λίμνη Πλαστήρα δέχεται χιλιάδες επισκέπτες οι οποίοι επιλέγουν την περιοχή για ένα ξεκούραστο και απολαυστικό Σαββατοκύριακο. Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν τη μαγεία και την ηρεμία του τοπίου. Οι όμορφοι παραλίμνιοι οικισμοί, με τη δική τους πλούσια ιστορία, βρίσκονται στο καταπράσινο και φιλόξενο περιβάλλον. Οι διαδρομές σε όλη την περιοχή χαρίζουν συναρπαστική εμπειρία, ενώ το συνολικό τοπίο με την πλούσια βλάστηση (έλατα, βελανιδιές, καστανιές, πλατάνια) και τις πάμπολλες φυσικές εναλλαγές του, εντυπωσιάζει και γοητεύει φυσιολάτρες, ορειβάτες, πεζοπόρους, και περιηγητές. Η τουριστική υποδομή περιμετρικά της Λίμνης ανταποκρίνεται στις ανάγκες και του πιο απαιτητικού επισκέπτη. Εκτός από την ομορφιά που χάρισαν τα νερά που αποκλείσθηκαν και δημιούργησαν τη Λίμνη, πολλοί άλλοι προϋπάρχοντες παράγοντες συνετέλεσαν πολλαπλασιαστικά στη δημιουργία του πανέμορφου αυτού τοπίου.

Βιότοπος: Ο υγροβιότοπος και ο βιότοπος γύρω από τη λίμνη προστατεύονται από το δίκτυο NATURA 2000 λόγω της τεράστιας οικολογικής σημασίας της περιοχής. Η περιοχή συντηρεί ένα τεράστιο πλήθος ενδημικών (και μη)ειδών χλωρίδας και πανίδας. Η ύπαρξη ενδημικών και απειλούμενων ειδών κάνει επιτακτική την ανάγκη προστασίας της περιοχής. Τα είδη αυτά προστατεύονται από την οδηγία 92/43 της ΕΟΚ και από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981 βάση της συνθήκης της Βέρνης. Επίσης ορισμένα είδη πτηνών προστατεύονται από τη συνθήκη Ramsar, συγκεκριμένα ένα είδος ερωδιών που έχει επιλέξει για τη διαβίωσή του ένα νησάκι της λίμνης.

Σκοπός λοιπόν είναι η διαφύλαξη της βιωσιμότητας, η προστασία των ειδών που διαβιούν στην περιοχή και του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό πραγματοποιείται με τη αξιοποίηση των υποδομών και του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στοχεύοντας στη συνεργασία όλων των υπεύθυνων φορέων της περιοχής, μέσα στο πλαίσιο της λειτουργίας ενός ειδικού φορέα. Για το λόγο αυτό έχει οριστεί διαχειριστικός φορέας η αναπτυξιακή Καρδίτσας όπου διαθέτει επιστημονικό προσωπικό και συγχρόνως συνεργάζεται και με το ΤΕΙ Καρδίτσας (τμήμα διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος και δασολογίας) καθώς και με άλλα επιστημονικά ιδρύματα. Οι δράσεις αυτές επικεντρώνονται π.χ. στην προστασία του τοπικού ενδημικού φυτικού είδους, Κενταύρια του Μεσσενικόλα (Centaura messenicolasiana) και προκαλεί παγκόσμιο ενδιαφέρον λόγω της βιολογικής του ιδιαιτερότητας.

Η προστασία των πολύτιμων φυσικών βιοτόπων και των ειδών που διαβιούν σε αυτούς, αποτελεί μια ύψιστη προτεραιότητα για την πολιτεία και τις τοπικές κοινωνίες: αποτελεί αναγκαία συνθήκη για τη διαφύλαξη της βιωσιμότητας και ένα βασικό βήμα για την επίτευξη της αειφορίας.

Ακόμα περισσότερο, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος μπορεί να υλοποιηθεί σε πλήρη αρμονία με την οικονομική ανάπτυξη και να προσδώσει σε αυτή πολύτιμους πόρους. Ανάμεσα σε αυτές τις επενδύσεις, ιδιαίτερο ρόλο παίζει η δημιουργία υποδομών οικοτουρισμού, η οποία και ανοίγει τον δρόμο για να καταστεί η περιοχή ένας δυναμικός πόλος έλξης επισκεπτών. Αποτελεί επίσης ένα πολύ σημαντικό καταφύγιο για τα μεταναστευτικά πουλιά και φυσικά αποτελεί μια περιοχή αναπαραγωγής για πολλά από αυτά.

Αυτή η περιοχή είναι ένα πολύ σημαντικό καταφύγιο επίσης και για τα θαλάσσια πουλιά τα οποία μεταναστεύουν στην περιοχή για διαχείμαση και αναπαραγωγή. Η Λίμνη Πλαστήρα είναι μια σπάνια λίμνη, όχι μόνο για τη Θεσσαλία, αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα, με μεγάλη οικολογική ποικιλότητα, αφού συνολικά φιλοξενεί περισσότερα από 100 είδη ορνιθοπανίδας. Σ' αυτά περιλαμβάνονται ο μικροτσικνιάς, οι βουβόκυκνοι Επίσης, η λίμνη είναι σημαντικός σταθμός για αποδημητικά πουλιά, όπως αρκετά είδη ερωδιού.

Ο Βοτανικός Κήπος είναι κοντά στην παραλία της Λίμνης, μερικές εκατοντάδες μέτρα από τον περιφερειακό δρόμο. Ένας άνετος και ασφαλτοστρωμένος δρόμος οδηγεί στον Βοτανικό Κήπο, ο οποίος είναι ανοιχτός για το κοινό καθημερινά όλο το χρόνο. Το φυτικό βασίλειο του κήπου περιλαμβάνει είδη από τα οικοσυστήματα της περιοχής, φυτώρια με φλαμουριά και έλατο, υγρότοπους, αρωματικά και καλλωπιστικά φυτά. Σκοπό έχει τη συγκέντρωση της χλωρίδας της ευρύτερης περιοχής η οποία είναι εξαιρετικά πλούσια.
H δημιουργία του αποσκοπεί στη συγκέντρωση και αποθεματοποίηση των ειδών της χλωρίδας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Λειτουργεί ως “εργαστήριο υπαίθρου”, χρήσιμο για την εκπαίδευση και ενημέρωση των επισκεπτών. Εντάσσεται στη συνολική προσπάθεια της αειφορικής οικοτουριστικής ανάπτυξης της περιοχής. Η οικολογική σημασία του κήπου είναι η καλλιέργεια ενδεικτικά ορισμένων ειδών, ξυλωδών φυτών (δέντρα και θάμνοι) και πολλών ποώδη που έχουν εξαιρετική σημασία. Η συμβολή του Κήπου στην εκπαίδευση των φοιτητών είναι σημαντικότατη τόσο με τις επισκέψεις τους σε αυτόν όσο και με την προμήθεια υλικού για τις εργαστηριακές ασκήσεις. Σε διακριτά τμήματα του κήπου, με κατάλληλη χωροθέτηση και σήμανση, μπορεί ο επισκέπτης να παρατηρεί ή και να μελετά χαρακτηριστικά είδη της περιοχής, να ενημερώνεται για τα οικολογικά της δεδομένα (οδηγός χλωρίδας) και να διαπιστώνει γενικότερα τη σπάνια “ποικιλότητα τοπίου” με την αρμονική διαδοχή υδατικών και δασικών οικοσυστημάτων.

Για τη σφαιρικότερη ενημέρωσή του σε κάποια άλλα τμήματα του κήπου θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει αντιπροσωπευτικά είδη της ελληνικής χλωρίδας που έχουν προσαρμοσθεί πλήρως στις ελληνικές περιβαλλοντικές συνθήκες. Με την ολοκλήρωση της επίσκεψης και της πρώτης γνωριμίας του με τα χλωριδικά στοιχεία που περιέχονται που περιέχονται στο Βοτανικό Κήπο, ο επισκέπτης είναι πλέον προετοιμασμένος να γνωρίσει και να κατανοήσει τα επιβλητικά φυσικά οικοσυστήματα της περιοχής.

Κύριος στόχος δημιουργίας του Κήπου θα είναι η εκπαίδευση και η ψυχαγωγία των επισκεπτών καθώς και η προσέγγιση στο φυσικό περιβάλλον. Τα αναμενόμενα οφέλη από τον Βοτανικό Κήπο είναι η προστασία , ανάδειξη και αξιοποίηση της αυτοφυούς τοπικής Χλωρίδας, η εκπαίδευση και επιστημονική έρευνα σε ένα χώρο ζωντανού φυτικού υλικού και η εξυπηρέτηση των αναγκών αναψυχής και τουρισμού σε συνδυασμό με την ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης.
Θα επισημαίνονται τα είδη που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση και θα ανακύπτει λήψη μέτρων για την προστασία τους. Ακόμα θα επιτυγχάνεται διατήρηση σπόρων του αυτοφυούς υλικού σε εγκαταστάσεις μακρόχρονης διατήρησης.