λεύκα (γένος)

Eπιστημονική Oνομασία: 
Populus

Περιγραφή: φυλλοβόλο δένδρο, με ωοειδή φύλλα και λευκό κορμό που αναπτύσσει μεγάλο ύψος, μέχρι 50 μέτρα. Τα άνθη της σχηματίζουν κρεμαστές ταξιανθίες ιούλων και οι καρποί τους καλύπτονται από λευκό χνούδι. Ανήκουν στην οικογένεια των ιτεϊδών ή σαλακιδών. Οι λεύκες αναπτύσσονται σε εδαφή με μεγάλη υγραδία, όπως για παράδειγμα οι όχθες των ποταμών. Χρησιμοποιούνται ευρέως ως καλλωπιστικό δέντρο, καθώς έχουν το πλεονέκτημα ότι αναπτύσσονται πολύ γρήγορα και αποκτούν μεγαλο μέγεθος και για τη κόμη τους.

Η λεύκα είναι φυλλοβόλο δένδρο ταχυαυξές, με μεγάλη παραβλαστικότητα. Φέρει λοβωτά φύλλα με γυαλιστερή ανοιχτοπράσινη την επάνω επιφάνεια και λευκή χνοώδη την κάτω. Τα θηλυκά φυτά, όταν ανθίζουν τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου, παράγουν λευκούς σπόρους που μοιάζουν με βαμβάκι, το οποίο διασπείρεται σε μεγάλη απόσταση δημιουργώντας μεγάλα προβλήματα. Πολύ ανθεκτικό στις παραθαλάσσιες φυτεύσεις, αναπτύσσει επιφανειακές ρίζες που δημιουργούν προβλήματα σε παρακείμενες κατασκευές. Ευδοκιμεί σε ηλιόλουστες θέσεις και γόνιμα, πολύ υγρά εδάφη. Φυτεύεται μεμονωμένα, σε δενδροστοιχίες καθώς και για την παραγωγή ξύλου. Αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες κάτω των -20 °C. Πολλαπλασιάζεται εύκολα με μοσχεύματα. Η λεύκα χρησιμοποιείται κυρίως για τη γρήγορη αναδάσωση περιοχών που είναι υγρές, αλλά ακατάλληλες για άλλη καλλιέργεια. Ακόμη, για τη δημιουργία πράσινου σε πάρκα και σε πλατείες. Το ξύλο της είναι γενικά άσπρο, ελαφρό, μαλακό, δουλεύεται πολύ εύκολα, δεν είναι όμως πολύ γερό. Ακόμη χρησιμοποιείται στη χαρτοποιία για την παραγωγή κυτταρίνης, στην κατασκευή σπιρτόξυλων και άλλων μικροαντικειμένων.

Είδη: Στην Ελλάδα τα πιο γνωστά είδη είναι η Λεύκη η λευκή (Populus alba) με φλοιό άσπρο, που το ξύλο της χρησιμοποιείται στη βιομηχανία κυτταρίνης και η Λεύκη η μέλαινα (Populus nigra) το γνωστό καβάκι, που φυτρώνει μόνη της στις όχθες των ποταμών και σε υγρούς τόπους σ' όλη την Ελλάδα κι έχει κόμη σχεδόν πυραμιδοειδή.Άλλη γνωστή λεύκα είναι η Λεύκη η τρέμουσα που φυτρώνει στις ορεινές και υγρές περιοχές της Ελλάδας. Σήμερα υπάρχουν και καλλιεργούνται πολλά υβρίδια από τις λεύκες αυτές, κυρίως στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία κοντά στα ποτάμια και τις λίμνες και στις μεγάλες εθνικές οδούς.

Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:  Η εποχή της άνθισης είναι Μάρτιο και Απρίλιο. Για θεραπευτικούς λόγους χρησιμοποιείται κύρια ο φλοιός του δέντρου. Έχουν όμως θεραπευτική δράση άνθη, βλαστοί και φύλλα του δέντρου. Ο φλοιός συλλέγεται την άνοιξη. Κατά την συλλογή φροντίζουμε να μην τον αφαιρέσουμε σε μορφή δακτυλίου γύρω από τον κορμό, γιατί τότε σκοτώνουμε το δέντρο. Η Λεύκη η μέλαινα ή καβάκι και η Λεύκη η τρέμουσα ή αγριόλευκα είναι δύο από τα πολλά είδη που έχουν θεραπευτικές ιδιότητες.[9] Στη φαρμακευτική χρησιμοποιούνται η P.alba (Λεύκη η λευκή ή αργυρόφυλλος) και η P. tremuloides (Λεύκη η τρεμοφυλλοειδής).Όλα τα είδη έχουν περίπου τις ίδιες φαρμακευτικές ιδιότητες. Διαφέρουν μόνο στην αποτελεσματικότητα π.χ. η Λεύκη η μέλαινα έχει εντονότερη δράση από την Λεύκη την τρέμουσα.

Η λεύκη δρα ως αντιφλεγμονώδες, στυπτικό, αντισηπτικό, αναλγητικό και χολαγωγό.Είναι εξαιρετικό ίαμα για την θεραπεία της αρθρίτιδας και των ρευματισμών, όταν υπάρχει έντονος πόνος και οίδημα. Η χρήση της είναι παρόμοια με αυτή της Μαύρης Ιτιάς. Είναι αποτελεσματικότερη όταν χρησιμοποιηθεί σαν μέρος της ευρύτερης θεραπείας και όχι μόνη της. Βοηθά πολύ σε οξείες φάσεις ρευματοειδούς αρθρίτιδας, πόνους μυών και πόνους κατά την εμμηνορρυσία.Ως χολαγωγό διεγείρει την πέψη και ιδιαίτερα την λειτουργία του στομάχου και του ήπατος (όταν υπάρχει ανορεξία). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εμπύρετα κρυολογήματα και λοιμώξεις, όπως η κυστίτιδα.Ως στυπτικό βοηθά στη θεραπεία της διάρροιας. Τα μπουμπούκια της λεύκας χρησιμοποιούνται για τις αιμορροΐδες, ως επουλωτικά, διουρητικά και αποχρεμπτικά, καθώς και ως εφιδρωτικά σε περιπτώσεις ρευματισμών και φλεγμονών ουροδόχου κύστης. Χρησιμοποιούνται ακόμη για να αυξήσουν την αμυντική ικανότητα του οργανισμού έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας. Τα φύλλα και οι βλαστοί σε αφέψημα βοηθούν εξωτερικά ως επουλωτικό και καταπραϋντικό.Οι οφθαλμοί του δέντρου έχουν χρησιμοποιηθεί κατά της πολυαρθρίτιδας, ενώ στη φαρμακοποιία ήταν ενδεδειγμένα για τις παθήσεις των αγωγών του ουροποιητικού συστήματος για τη βρογχίτιδα και τους ρευματισμούς. Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται βάμμα από τα φύλλα και το φρέσκο ξύλο της Λεύκης της τρεμούσης εναντίον των φλεγμονών της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης, για τις εγκύους.


Πηγές:

Facebook comments