Μέθοδοι παρασκευής σκευασμάτων

Έγχυμα : Το έγχυμα είναι ένας απλός τρόπος χρήσης των βοτάνων, εύκολος στην παρασκευή ,που χρησιμοποιείται συνήθως για τα άνθη ή φυλλώδη τμήματα του φυτού.

Τρόπος παρασκευής : Το βότανο τοποθετείται σε δοχείο, που να κλείνει καλά. Στη συνέχεια στο δοχείο τοποθετείται ζεστό νερό (περίπου 500-1000 ml για ποσότητα βοτάνου περίπου 20-30 gr ανάλογα με το φυτό) ακριβώς πριν βράσει. Εάν το νερό βράσει (κοχλάσει) τότε τα πτητικά αιθέρια έλαια διασκορπίζονται στον ατμό. Το μίγμα αφήνεται 10 λεπτά και σουρώνεται πριν καταναλωθεί.

 

Αφέψημα : Με τη μέθοδο αυτή παραλαμβάνονται με πιο δυναμικό τρόπο τα ενεργά συστατικά του φυτού (συνήθως χρησιμοποιείται σε ρίζες, φλοιούς και κλαδιά.).

Τρόπος παρασκευής : Θερμαίνεται μια ποσότητα νερού σε κάποιο μαγειρικό σκεύος. Μόλις αρχίσει ο βρασμός ρίχνουμε, ανάλογα με την ποσότητα του νερού, δίκταμο και το αφήνουμε λίγα δευτερόλεπτα, το κατεβάζουμε και το αφήνουμε σκεπασμένο τουλάχιστον για πέντε λεπτά. Η ποσότητα που ρίχνουμε σε ένα μεγάλο μπρίκι είναι όση πιάνουν οι άκρες των δακτύλων του χεριού ή περίπου τρία γραμμάρια στο μπρίκι. Αν το δίκταμο βράσει για παραπάνω χρονικό διάστημα τότε τα ευεργετικά του συστατικά καταστρέφονται. Το ίδιο συμβαίνει αν το αφέψημα παραμείνει για περισσότερο από 24 ώρες.

 

Βάμμα :

Τρόπος παρασκευής : Με εμβαπτισμό αποξηραμένου ή νωπού βότανου σε διάλυμα 25% αλκοόλης. Το βότανο αφήνεται σε γυάλινο δοχείο με το αλκοολικό διάλυμα για χρονικό διάστημα περίπου 3 μέρες και κατά καιρούς αναδεύεται. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάθε υπέργειο μέρος του φυτού. Με τη διαδικασία αυτή τα δραστικά συστατικά παραλαμβάνονται από την αλκοόλη. Το βάμμα του φυτού μπορεί να διατηρηθεί για αρκετό χρόνο). Στα βάμματα του εμπορίου χρησιμοποιείται αιθυλική αλκοόλη, ενώ κατά την οικιακή Παρασκευή οινοπνευματώδη ποτά (κρασί ή κυρίως ρακί).

 

Επιθέματα- Kατάπλασμα :

Τρόπος παρασκευής : Χρησιμοποιείται ολόκληρο το νωπό βότανο, το οποίο και ψιλοκόβεται ή πολτοποιείται και βράζονται για μερικά λεπτά (2-5min) σε νερό. Αφαιρείτε με στύψιμο η παραπανίσια υγρασία και απλώνεται ο πολτός του βοτάνου στην πάσχουσα περιοχή. Πάνω από το βότανο τοποθετείται γάζα ή βαμβάκι προκειμένου να συγκρατηθεί. Τα καταπλάσματα χρησιμοποιούνται ζεστά.

 

Σκόνη :

Τρόπος παρασκευής :  Με καλό τρίψιμο σε μίξερ ή γουδί ή άλλο σκεύος των αποξηραμένων τμημάτων του βοτάνου που παρουσιάζουν ενδιαφέρον .

 

Αιθέριο έλαιο : Παρασκευάζεται με μεθόδους απόσταξης ή εκχύλισης.

 

Ξήρανση :

Η ξήρανση πραγματοποιείται με φυσικό ή τεχνητό τρόπο:

Η φυσική ξήρανση :  αποτελεί το παλιότερο τρόπο ξήρανσης και είναι μέθοδος απλή και οικονομική. Γίνεται με τοποθέτηση του βότανου σε στεγασμένους , σκιερούς, καλά αεριζόμενους χώρους , δίχως υγρασία. Το φυτό ξηραίνεται κρεμασμένο σε ματσάκια ή απλωμένο σε λεπτές στιβάδες, πάνω σε κάποιο είδος σχάρας ή τελάρου. Η μέθοδος αυτή είναι χρονοβόρα , με διάρκεια που εξαρτάται από τις κλιματολογικές συνθήκες του χώρου και το φυτό. Η ξήρανση στον ήλιο συντομεύει το χρόνο ξήρανσης , αλλά δεν είναι κατάλληλη για σκευάσματα  με πτητικά συστατικά π.χ. αιθέρια έλαια καθότι οδηγεί σε απώλειες των συστατικών αυτών.

Η τεχνητή ξήρανση : Μπορεί να πραγματοποιηθεί με :

1. Κλίβανο υπό κενό. Είναι μια γρήγορη εργαστηριακή μέθοδος ,που στη περίπτωση πτητικών συστατικών π,χ αιθέρια έλαια έχουμε απώλεια.

2. Ρεύμα ξηρού αέρα Υπάρχουν δύο ειδών ξηραντήρες για τη μέθοδο: οι απλοί ξηραντήρες και οι ξηραντήρες τύπου σήραγγας. Στους πρώτους απλώνεται το βότανο και διαβιβάζεται ρεύμα ξηρού αέρα από πηγή θερμότητας. Στους ξηραντήρες τύπου σήραγγας, μια πιο σύγχρονη μέθοδο, το βότανο διέρχεται μέσα από σήραγγα με μια ορισμένη κατεύθυνση κίνησης., ενώ στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτή διέρχεται ρεύμα θερμού αέρα. Έτσι το φυτικό υλικό έρχεται σε επαφή με τον θερμό αέρα και ξηραίνεται, ενώ υγρός αέρας ωθείται με εξαεριστήρες προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η θερμοκρασία ξήρανσης για υλικά όπως. φύλλα και άνθη, διατηρείται στους 20-400 C .

3. Λυοφιλοποίηση. Είναι η πιο ήπια μέθοδος όπου η ξήρανση επιτυγχάνεται με εξάχνωση του νερού. Το βότανο ψύχεται σε θερμοκρασία –20 έως – 60ο C, έτσι το νερό από την υγρή περνά στην στερεή κατάσταση, και στη συνέχεια ο πάγος εξαερώνεται σε ειδική συσκευή που λειτουργεί υπό κενό, έρχεται δηλαδή στην αέρια φάση-υδρατμοί, χωρίς να περάσει από την υγρή. Το υπόλειμμα είναι σπογγώδες και ευδιάλυτο στο νερό. Η μέθοδος είναι οικονομικά ακριβή, απαιτεί πολύπλοκο εξοπλισμό και δεν χρησιμοποιείται σε διαδικασίες ρουτίνας.

Facebook comments