Οι ιδιότητες του λιναρόσπορου

ξανθός και καστανός λιναρόσπορος

Αν και σήμερα στην πράξη πολύ λίγο χρησιμοποιείται ο λιναρόσπορος για θεραπευτικούς σκοπούς, κατά το παρελθόν η χρήση του ήταν αρκετά διαδεδομένη...

Η λαϊκή ιατρική, ανέδειξε πρώτη τις φαρμακευτικές ιδιότητες του λιναρόσπορου. Ιδιότητες που σήμερα ενισχύονται από τη σύγχρονη ιατρική, καθώς και από τη διατροφική έρευνα και αναδεικνύεται ο λιναρόσπορος και τα προϊόντα του ως πολύτιμα διατροφικά-φαρμακευτικά προϊόντα που δικαιώνουν την αρχή του Ιπποκράτη: Η τροφή σου το φάρμακό σου και το φάρμακό σου η τροφή σου. Η χρήση του λιναρόσπορου σε πυώδη σπυριά υπό μορφή καταπλάσματος ήταν από τις πιο συνηθισμένες. Σαν υπακτικό, οι σπόροι έχουν και θεραπευτική επίδραση διότι ρυθμίζουν και τακτοποιούν τις κενώσεις. Το αφέψημα κάνει καλό στα βρογχικά, στην πνευμονία, στις πέτρες της χολής, στους ρευματικούς πόνους, καθώς και σε κάθε είδος φλεγμονές.

Ο λιναρόσπορος πηγή ω-3 λιπαρών οξέων: Το λινέλαιο είναι εύκολο στη χρήση του και η περιεκτικότητά του σε ω-3 είναι πολύ υψηλή. Το καθαρό λινέλαιο μπορεί να προστεθεί σε φαγητά. Είναι όμως προϊόν το οποίο οξειδώνεται και ταγγίζει πολύ γρήγορα κα πρέπει να φυλάσσεται επιμελώς. Αν κατά την εξαγωγή του η θερμοκρασία είναι πολύ υψηλή, μπορεί ορισμένα συστατικά του να υποστούν υποβάθμιση. Επί πλέον στο λινέλαιο δεν μεταφέρονται οι διαιτητικές ίνες καθώς και τα αντιοξειδωτικά του λιναρόσπορου. Ο λιναρόσπορος περιέχει πολλές βιταμίνες, ιδίως του συμπλέγματος Β.

Οι σπόροι του λιναριού και το λάδι τους είναι η πλούσιες φυσικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων και αντιοξειδωτικών ουσίων. Τα ωμέγα λιπαρά οξέα, που απαντώνται κυρίως σε λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός και ο τόνος, έχουν αντιοξειδωτική δράση και προστατεύουν την καρδιά, μετριάζουν τα συμπτώματα φλεγμονοδών νόσων όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και πιθανώς προστατεύουν από το διαβήτη. 5 περίπου κουταλιές της σούπας λιναρόσπορου την ημέρα, σε έναν μήνα μπορούν να μειώσουν την “κακή” όπως λέγεται χοληστερόλη κατά 10%.
Περιέχουν επίσης  κάποια φυτοοιστρογόνα, που προλαμβάνουν τον καρκίνο ή καθυστερούν την εξέλιξη του, προστατεύουν την καρδιά, μειώνουν τη χοληστερίνη και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Έχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα ινών, που προστατεύουν τον οργανισμό από καρκίνους των εντέρων. Βοηθούν έτσι στη δυσκοιλιότητα (10-20 γρ. λιναρόσπορος ή μία κουταλιά λιναρέλαιο στο σάντουιτς), αλλά και στο άσθμα, τους πόνους της περιόδου, τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου και αλλά και την κατάθλιψη.

Μελέτη σε γυναίκες που περίμεναν να υποβληθούν σε επέμβαση για καρκίνο του μαστού έδειξε ότι όσες κατανάλωσαν αρτοσκευάσματα με λιναρόσπορο σε καθημερινή βάση (περίπου 4 κουταλιές της σούπας αλεσμένους λιναρόσπορους σε κάθε ψωμάκι) παρουσίασαν πιο αργό ρυθμό ανάπτυξης της αύξησης των όγκων. Επίσης, μελέτη σε άντρες που έπασχαν από καρκίνο του προστάτη και κατανάλωσαν περίπου 30 γρ. αλεσμένους λιναρόσπορους την ημέρα, ως μέρος μιας διατροφής με λίγα λιπαρά, παρέτειναν το χρόνο εμφάνισης του όγκου και της χειρουργικής επέμβασης.

Χρήση: Είναι δύσκολο να καταναλώσουμε ολόκληρους και άσπαστους λιναρόσπορους επειδή έχουν σκληρό κέλυφος, και το πεπτικό μας σύστημα αδυνατεί να διαλύσει. Ο καλύτερος τρόπος κατανάλωσης του λιναρόσπορου είναι σε μορφή αλευριού, που το βρίσκουμε σε πολλά καταστήματα τροφίμων μαζί με τα αλεύρια ή όσπρια.
Μπορούμε να  βάλουμε τους λιναρόσπορους στο νερό όλη τη νύχτα, αφού έτσι το κέλυφός τους μαλακώνει και μπορούν να μπουν σε δημητριακά  πρωινού σας, ή σε σαλάτες, ή με λίγο μέλι.
Υπάρχει βέβαια και το λάδι λιναρόσπορου, που όμως περιέχει πολύ ελάχιστα από τα πολύτιμα συστατικά, αφού αυτά περιέχονται στην κύρια σάρκα του σπόρου και όχι στο λάδι του.
 Ο σπόρος λιναρόσπορος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σαλάτες, σε δημητριακά προγεύματος και σε ειδικά παρασκευασμένα πολύσπορα ψωμιά. Χρησιμοποιούνται ως ρόφημα αλλά και στις σαλάτες, τα μαγειρεμένα λαχανικά, ακόμα και στις σούπες.

Πού και πώς ωφελεί: Aπό διατροφική άποψη, το λινέλαιο έχει ένα χαρακτηριστικό που το κάνει μοναδικό. Mε εξαίρεση το ελαιόλαδο (που περιέχει πολλά αντιοξειδωτικά, αλλά καθόλου ω λιπαρά οξέα), τα περισσότερα έλαια είναι πλούσια σε ω-6 και κάποια από αυτά (έλαιο ελαιοκράμβης, κανναβέλαιο, έλαια ξηρών καρπών) περιέχουν και κάποια ω-3. Aντίθετα, το λινέλαιο, που αποτελείται κατά 55% από α-λινολενικό οξύ, ένα πολυακόρεστο λιπαρό οξύ που ανήκει στην ομάδα των ω-3 λιπαρών οξέων, και ο λιναρόσπορος αποτελούν την πιο πλούσια φυτική πηγή των δυσεύρετων στη φύση ω-3, ενώ παράλληλα διαθέτουν μόνο ίχνη από ω-6. Aυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την υγεία μας, καθώς έχει αποδειχτεί ότι το πλεόνασμα των ω-6 προκαλεί οξειδωτικές και φλεγμονώδεις αντιδράσεις σε όλο σχεδόν τον οργανισμό. Όλες οι σοβαρές χρόνιες αρρώστιες, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο  καρκίνος , η αρθρίτιδα, το Aλτσχάιμερ και ενδεχομένως ο διαβήτης, επιδεινώνονται από τέτοιες φλεγμονώδεις αντιδράσεις. H εξισορρόπηση των ω-3 στον οργανισμό μας, λοιπόν, μας προστατεύει από όλα αυτά. Eπιπλέον, οι σπόροι του λιναριού και το λάδι τους είναι πλούσιες φυσικές πηγές των αντιοξειδωτικών ουσιών λίγκνανς, οι οποίες απαντώνται στο λινάρι σε συγκέντρωση 80 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στα παχιά ψάρια (σολομό, πέστροφα, ρέγκα, τόνο, σαρδέλες, σκουμπρί), στο σπανάκι και στην αντράκλα. Kαι αυτά τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν την καρδιά, μετριάζουν τα συμπτώματα φλεγμονωδών νόσων και πιθανώς προστατεύουν από το διαβήτη. Tο λινάρι περιέχει, επίσης, και ορισμένα φυτοοιστρογόνα, που λειτουργούν προληπτικά απέναντι στον καρκίνο ή καθυστερούν την εξέλιξή του, μειώνουν τη χοληστερίνη και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Aκόμα, το λινάρι είναι πλούσιο σε ασβέστιο, βιταμίνη E και πρωτεΐνες. Έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, ενώ δεν περιέχει γλουτένη, με αποτέλεσμα το αλεύρι που παράγεται από αυτό να είναι πιο εύπεπτο και ιδιαίτερα κατάλληλο για άτομα με γαστρεντερικά προβλήματα. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε φυτικές ίνες, προστατεύει τον οργανισμό από τη δυσκοιλιότητα και δρα προληπτικά για τις κακοήθειες του εντέρου. Παράλληλα, η κατανάλωσή του ανακουφίζει από το άσθμα, τους πόνους της περιόδου, τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Tέλος, πρόσφατες έρευνες παρουσιάζουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα ως προς τη θεραπευτική του δράση σε ψυχιατρικά και νευρολογικά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή.

Λινέλαιο : Για την κουζίνα υπάρχει αποκλειστικά το λινέλαιο ψυχρής έκθλιψης, ενώ το λινέλαιο θερμής έκθλιψης -που είναι ένα από τα αρχαιότερα έλαια- χρησιμοποιείται μόνο ως διαλύτης και σταθεροποιητής βαφών στη ζωγραφική και στην επιπλοποιία. Tο λινέλαιο ψυχρής έκθλιψης είναι ένα λάδι που οξειδώνεται πολύ εύκολα στις υψηλές θερμοκρασίες, γι’ αυτό δεν χρησιμοποιείται για το μαγείρεμα, παρά μόνο ωμό. Έχει ημερομηνία λήξης, πρέπει να φυλάσσεται σε χαμηλή θερμοκρασία και να διατίθεται σε σκουρόχρωμα αδιαφανή μπουκάλια, ώστε να μην οξειδώνεται από το ηλιακό φως. Eίναι ένα ελαφρύ έλαιο με απαλή και ευχάριστη γεύση, που θυμίζει τη γεύση των ξηρών καρπών. Για να έχουμε όλα τα οφέλη αυτού του ιδιαίτερου ελαίου, μπορούμε να αντικαταστήσουμε ένα μέρος του ελαιόλαδου που βάζουμε στις σαλάτες μας με λινέλαιο ή να το προσθέτουμε στα σάντουιτς.

Πηγές:

Facebook comments