Προύνος ο ακανθώδης

Eπιστημονική Oνομασία: 
Prunus spinosa L.
Άλλα Ονόματα: 
Τσαπουρνιά, Αγριοδαμασκηνιά, Sloethorn (Αγγλία), Blackthorn

Περιγραφή: μεγάλος, φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δέντρο. Έχει σκούρο φλοιό και πυκνά σκληρά και αγκαθωτά κλαδιά. Τα φύλλα του είναι ωοειδή με λεπτή οδοντωτή περίμετρο. Ανθίζει πριν το φύλλωμα την άνοιξη και είναι ερμαφρόδιτο. Συνηθισμένο φυτό σε φυτοφράχτες, όρια χωραφιών και θαμνότοπους μέχρι 1200 μ. υψόμετρο.

Ανοίκει στην οικογένεια Prunus, είναι δηλαδή συγκενικό είδος με την γνωστή μας δαμασκηνιά, για αυτό ειναι γνωστή και ως Αγριοδαμασκηνιά.

Χρησιμοποιούνται όλα τα μέρη του φυτού: τα φύλλα, τα άνθη, ο φλοιός και οι καρποί. Έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Τα τσάπουρνα έχουν Βιταμίνη C, ανθοκυανίνη και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Η κατανάλωση των τσάπουρνων παρέχει προστασία από καρκίνο. Οι καρποί χρησιμοποιούνται και αποξηραμένοι. Μπορούν να παρασκευατούν:

  • αφέψημα από αποξηραμένα μέρη του φυτού ή τους καρπούς για την καταπολέμηση της γρίπης, του πυρετού, της καρροής και του πονόλαιμου
  • αφέψημα από τα αποξηραμένα άνθη (ή και τα αποξηραμένα τσάπουρνα) για την καταπολέμηση της διάρροιας, της δυσεντερίας και της γαστρεντερίτιδας
  • σιρόπι από τα τσάπουρνα για την καταπολέμηση της γρίπης
  • χυμός φρέσκων ή αποξηραμένων τσάπουρνων για την αντιμετώπιση ερεθισμών στο στόμα καθώς και προβλημάτων στα ούλα
  • λικέρ
  • μαρμελάδα

Θεραπευτικές ιδιότητες:

  • Ο χυμός θεωρείται ότι αποτοξινώνει και καθαρίζει το αίμα, είναι τονωτικός σε περιπτώσεις απώλειας βάρους, και τα φύλλα πίνονται σαν τσάι.
  • Στο φυτό αποδίδονται στυπτικές, τονωτικές, καθαρτικές, διουρητικές, και αντιπυρετικές ιδιότητες.
  • Το τσάι των λουλουδιών  είναι καθαρτικό, και στυπτικό, κατάλληλο για εντερικές και στομαχικές δυσλειτουργίες. Από την παράδοση θεωρείται ότι ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση και αποτρέπουν την καταρροή στα κρυώματα.
  • Τα  λουλούδια λιγότερο και οι καρποί περισσότερο περιέχουν κουμαρίνες, γλυκοσίδες και φλαβονοειδή, αιθέρια έλαια, λίγα ζάχαρα, ταννίνες, φυτικά οξέα όπως μηλικό οξύ, βιταμίνη C, πηκτίνες, γόμες και  ρητίνες.
  • Το  έγχυμα  των  λουλουδιών  θεωρείται  καθαρτικό, διουρητικό,κατάλληλο σε προβλήματα των νεφρών και  την αδυναμία του στομάχου.
  • Τα λουλούδια της, σαν ρόφημα ή έκχυμα, καθαρίζουν τον οργανισμό, βοηθούν στη θεραπεία της διάρροιας, των κολικών, του βήχα και των πνευμονικών παθήσεων, ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση.
  • Τα πράσινα  φύλλα είναι καλό τσάι για τη θεραπεία του πονόλαιμου.
  •  Το αφέψημα των φρούτων που είναι στυπτικό βοηθά στη γαστρεντερίτιδα.


Άλλες χρήσεις: Το ξύλο του δέντρου είναι ανθεκτικό,και χρησιμοποιείται για λαβές εργαλείων και πασσάλους, ενώ καίγεται χωρίς να βγάζει πολύ καπνό. Τα τσάπουρνα χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα για  τις  φυσικές χρωστικές τους ( φλαβονοειδή, καροτενοειδή, χλωροφύλλη κ.ά.). Χρησιμοποιούνται  στο χρωματισμό τροφίμων και νημάτων σε αντικατάσταση άλλων συνθετικών ουσιών. Με το χυμό των καρπών παρήγαγαν ένα γλυκό μωβ χρώμα που έβαφαν τα λινά υφάσματα.

Τα φύλλα της τσαπουρνιάς μοιάζουν με τα φύλλα τσαγιού, και γι'αυτό παλιότερα χρησιμοποιήθηκαν σαν υλικό νόθευσής του.

Τσάμπουρνα
Σφαιροειδής καρποί διαμέτρου 2- 3 εκατοστών με μάυρο, μπλε και μωβ χρώμα. Μοιάζουν αρκετά με τα δαμάσκηνα για αυτό ονομάζονται και αγριοδαμάσκηνα, αλλά είναι μικρότερα και στρογγυλά. Η συγκομιδή τους ξεκινά από τα μέσα Οκτωβρίου. ...περισσότερα


Facebook comments