Χαρουπιά

Eπιστημονική Oνομασία: 
Ceratonia siliqua
Άλλα Ονόματα: 
ξυλοκέρατο, Κερατονία η έλλοβος

Περιγραφή: Αειθαλές μικρό δέντρο και ύψος του μπορεί να φτάσει τα 10-18 μέτρα. Το φύλλωμα του είναι ευρύ, ημισφαιρικό, στηριγμένο πάνω σε ένα καφετή τραχύ φλοιό και εύρωστους κλάδους. Τα φύλλα του έχουν μήκος 10-20 εκατοστά, εναλλασσόμενα και έχουν ή δεν έχουν τελικό φυλλάδιο. Τα περισσότερα δέντρα είναι δίοικα. Αντέχει στη ζέστη και στην ξηρασία και οι καρποί του κατατάσσονται στα όσπρια. Τα άνθη του είναι μικρά πολυάριθμα λουλούδια σε σπειροειδή μορφή. Τα αρσενικά άνθη έχουν χαρακτηριστική μυρουδιά που μοιάζει με σπέρμα.

Από τα λιτά άνθη αναπτύσσονται λοβοί που κρέμονται πάνω στο δέντρο σαν δέσμες Ο λοβός (κέλυφος οσπρίων που περιέχει τους σπόρους) φτάνει σε μήκος τα 10 έως 30 εκατοστά. Ο λοβός αρχή είναι πράσινος και μαλακός. Κατά τη διάρκεια της ωρίμανσης σκληραίνει και γίνεται σκούρος καφέ ως μαύρος και μπορεί να συντηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τους λοβούς τους ονομάζουμε και χέδρωπες (Χερδοπά σημαίνει ελλοβόκαρπα φυτά, όσπρια). Κάθε λοβός περιέχει από 5-15 κουκούτσια τα οποία είναι στρογγυλά και επίπεδα με σκληρό περίβλημα. Αυτά τα κουκούτσια επεξεργάζονται και γίνονται αλεύρι (πυρηνοχαρουπάλευρο). Το βάρος του σπόρου της χαρουπιάς κυμαίνεται ομοιόμορφα μεταξύ 189 και 205 χιλιοστών του γραμμαρίου. Για τον λόγο αυτό, εδώ και 1500 χρόνια ορίστηκε το βάρος ενός κουκουτσιού χαρουπιάς σαν η πιο μικρή μονάδα μέτρησης. χρυσού και πολύτιμων λίθων. Το βάρος αυτό ορίστηκε στα 0,2 γραμμάρια και πήρε το όνομα καράτι, από το ελληνικό κεράτιον. Η Χαρουπιά για να αρχίσει να καρποφορεί πρέπει να περάσουν 7 χρόνια. Στη συνέχεια καρποφορεί για 80 -100 χρόνια δίνοντας περίπου 400 κιλά λοβών κατ’ έτος. Οι λοβοί για να αναπτυχθούν και να ωριμάσουν χρειάζονται 12 μήνες. Όταν ωριμάσουν πέφτουν στο έδαφος όπου τρώγονται από τα διάφορα θηλαστικά και με αυτόν τον τρόπο ο σπόρος διασκορπίζεται.

Ονοματολογία: Το λατινικό Ceratonia προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κέρας και έχει σχέση με το κερατόμορφο σχήμα του καρπού. Η λέξη siliqua στα λατινικά σημαίνει λοβός, χαρούπι. Φύεται σε όλες τις χώρες της Μεσογείου, κύρια όμως σε Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρο, Τουρκία, Τυνησία. Μεγάλες καλλιέργειες υπάρχουν στην Καλιφόρνια. Μεμονωμένα τη συναντά κανείς στην Νότια Αμερική, Νότια Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Στη χώρα μας την συναντούμε περισσότερο στη Νότιο Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Κρήτη και τη Σάμο με τα ονόματα Κερατιά, Ξυλοκερατιά, Χαρουπιά, Κουντουριδιά, Κουτσουπιά, Τσερακιά, Κουτσικιά.

Ιστορικά στοιχεία: Η Χαρουπιά ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες οι οποίοι την καλλιεργούσαν για τους καρπούς της. Ο Πλίνιος περιγράφει τα γλυκά φασόλια της χαρουπιάς σαν τροφή για τα γουρούνια. Από τον Θεόφραστο μαθαίνουμε ότι το δέντρο οι Ίωνες το αποκαλούσαν κερωνία ενώ ο καρπός ονομάζονταν και αιγυπτιακό σύκο. Η συγκομιδή των καρπών της Σείριου, στα τέλη Ιουλίου και αμέσως άρχιζαν να μεγαλώνουν οι νέοι καρποί. Ο Θεόφραστος περιέγραψε την χαρουπιά με μεγάλη ακρίβεια και παρατήρησε σωστά πως οι καρποί της βγαίνουν από τον κορμό του δένδρου, κι αυτό γιατί τα λουλούδια φυτρώνουν πάντοτε στις μασχάλες των φύλλων ή απ' ευθείας από τα παλιά κλαδιά.

χαρούπι
Τα χαρούπια είναι γλυκά, εύγευστα και θρεπτικά. Περιέχουν σάκχαρο σε μεγάλη αναλογία. ...περισσότερα


Συνίσταται για: 
Βιότοπος: 
Μήνας συλλογής: 

Πηγές:

Facebook comments