Περιγραφή:  πολυετές φυτό της οικογένειας Asteraceae. Πρόκειται για ένα φυτό το οποίο είναι ενδημικό στην Ασία και τη Βορειανατολική Ευρώπη. Τα Χρυσάνθεμα είναι γνωστά σε ολόκληρο το κόσμο, λόγω των υπέροχων λουλουδιών τους - τα οποία είναι βέβαια πολύ πιο εντυπωσιακά από το "άγριο" χρυσάνθεμο. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή ανθοκομικά φυτά του φθινοπώρου . Θεωρείται ως το λουλούδι του Νοεμβρίου, ωστόσο στην Ελλάδα το συναντάμε και με το όνομα Αγιοδημητριάτικο αλλά και Οκτωβρίνι μιας και βρίσκεται σε πλήρη άνθηση τις ημέρες της γιορτής του Αγ.Δημητρίου τον μήνα Οκτώβριο. Την ονομασία του την πήρε γύρω στο 1753 από τον γνωστό βοτανολόγο Λιναίο, ο οποίος την εμπνεύστηκε από τις ελληνικές λέξεις χρυσός (το αρχικό χρώμα των λουλουδιών) και άνθος που σημαίνει λουλούδι. Στην Ελλάδα είναι γνωστό και ως Παρθενούλι ή Παρθένιο, ονομασία την οποία συναντάμε σε αναφορές του Διοσκουρίδη.
Πρόκειται για πολυετές φυτό ζωηρής βλάστησης το οποίο κατάγεται από την Κίνα ή, κατ' άλλους, από την Ιαπωνία· πρώτοι οι Ολλανδοί το έφεραν στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα όπου και καλλιεργείται έως τις ημέρες μας. Ανήκει στην οικογένεια των Asteraceae, το άνθος του είναι σύνθετο και υπάρχει σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων, ενώ το πυκνό φύλλωμα τους είναι σκουροπράσινο με χαρακτηριστικά λογχοειδή και πριονωτά φύλλα. Το χρυσάνθεμο πολλαπλασιάζεται με σπόρο και με μοσχεύματα. Το ύψος του ξεκινά περί τα 20 εκατοστά αλλά ξεπερνά το 1,5 μέτρο ανάλογα με την ποικιλία και την ποιότητα του εδάφους• προτιμά έδαφος αφράτο, πλούσιο σε οργανική ουσία και με καλή στράγγιση, ενώ για την σωστή ανάπτυξη του θα πρέπει να υπάρχει άπλετο ηλιακό φως κατά την διάρκεια της ημέρας.

Ένα από τα 15 φυτά που προτείνει η NASA για το σπίτι μας!

Χρήσεις: Τo χρυσάνθεμo είναι φυτό με μεγάλη καλλωπιστική αξία, είναι κατάλληλο για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους και έχει μεγάλη χρήση στην ανθοδετική τέχνη. Εκτός από την χρήση τους στην κηποτεχνία τα χρυσάνθεμα χρησιμοποιούνται σε χώρες της Ασίας για την παρασκευή γλυκών και ποτών. Μάλιστα, στην Κίνα το ποτό αυτό είναι γνωστό ως "το τσάι των χρυσάνθεμων", το οποίο έχει ποικίλες ιατρικές χρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετωπίσεως της γρίπης. Επίσης, από ένα είδος χρυσάνθεμου (cinerariifolium) παίρνουμε το πύρεθρο, μια φυσική εντομοκτόνο ουσία με μεγάλη αξία.

Θεραπευτικές ιδιότητες: Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία, το Χρυσανθεμο χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση της υπέρτασης (και των προβλημάτων που οφείλονται σε αυτήν), αλλά και για μία ακόμη σειρά προβλημάτων υγείας. Το συγκεκριμένο βότανο θεωρείται λοιπόν πως έχει θετική επίδραση στην αντιμετώπιση της υπέρτασης, καθώς και σε καταστάσεις χρόνιων πονοκεφάλων, ξαφνικών ζαλάδων, χρόνιου πόνου στα μάτια και του "κουδουνίσματος" στα αυτιά (tinnitus) - παθήσεις που συχνά "συνοδεύουν" την υπέρταση.
To ρόφημα Χρυσανθεμου θεωρείται πως αποτοξινώνει τον οργανισμό, συμβάλει στην αντιμετώπιση του πυρετού και βοηθάει στη ενίσχυση του οργανισμού κατά των λοιμώξεων, καθώς φέρεται να έχει αντιβιοτικές ιδιότητες.

Σε εξωτερική χρήση, το Χρυσάνθεμο λέγεται πως ξεκουράζει τα πονεμένα, κουρασμένα και πρησμένα μάτια, ειδικά όταν το πρόβλημα οφείλεται σε πολύωρη εργασία μπροστά από υπολογιστή ή σε πολύωρο καθημερινό διάβασμα.

Σύμφωνα με τους Βοτανοθεραπευτές, το Χρυσανθεμο μπορεί να γίνει αφέψημα αν το αφήσετε σε βραστό νερό για περίπου 10 λεπτά (υπολογίστε πως θα χρειαστείτε περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένου βοτάνου για 1 "κούπα" ροφήματος). Σύμφωνα με τους βοτανοθεραπευτές μπορείτε να καταναλώνετε μέχρι και 3 κούπες Χρυσανθεμου την ημέρα (πρωί, μεσημέρι, βράδυ πριν από το γεύμα).

Ιστορία: Το Χρυσανθεμο  ήταν γνωστό στη Κίνα και άρχισε να καλλιεργείται από το 15ο αιώνα π.Χ. - κατά κύριο λόγο ως θεραπευτικό και όχι ως διακοσμητικό φυτό. Η σπουδαιότητα του χρυσανθεμου ήταν τέτοια, που μία αρχαία Κινέζικη πόλη ονομάστηκε Chu-Hsien (πόλη των χρυσάνθεμων). Το Χρυσανθεμο χρησιμοποιήθηκε από τους Κινέζους για την αντιμετώπιση των πονοκεφάλων, των κρυολογημάτων και για την ανακούφιση από το πυρετό. Το Χρυσανθεμο διαδόθηκε στη Ιαπωνία τον 8ο αιώνα και αποτέλεσε το σήμα της Αυτοκρατορικής σφραγίδας και αργότερα το εθνικό "λουλούδι" της χώρας. Στην Ευρώπη έγινε γνωστό μόλις τον 17ο αιώνα, όταν και πήρε το σύγχρονο όνομα του από το Σουηδό βοτανολόγο Carl Linnaeus που χρησιμοποίησε δύο Ελληνικές λέξεις ("χρυσό" και "άνθος" για να το περιγράψει). Ο Διοσκουρίδης αναφέρεται στο Χρυσάνθεμο με την ονομασία Παρθένιον.

Πηγές:

• Sensities
• fysiognwsia
• Κώστα Μαζαίου "100 βότανα 2000 θεραπείες" Αθήνα 2010, Σελ. 322