Λίμνες Βόλβη - Λαγγαδά και πέριξ

Λίμνες Βόλβη - Λαγγαδά και πέριξ

Άλλες Ονομασίες: 
Λίμνη Αγίου Βασιλείου
λεκάνη της Μυγδονίας
Ελλάδα

Το οικοσύστημα της λεκάνης της Μυγδονίας: Εκατομμύρια χρόνια πριν η λεκάνη της Μυγδονίας καλυπτόταν από το νερό μιας λίμνης, απομεινάρια της οποίας είναι οι δύο λίμνες, Κορώνεια και Βόλβη. Η Βόλβη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας με συνολική έκταση 68 τ. χλμ. Ο βιότοπος των λιμνών Κορώνειας - Βόλβης προστατεύεται από τις συμβάσεις Ραμσάρ, Βαρκελώνης, Βέρνης, Βόννης, δύο κοινοτικές οδηγίες και προεδρικά διατάγματα.

Στην περιοχή της υπάρχουν δύο αξιόλογα δάση, της Απολλωνίας και της Ρεντίνας.

Η κρυμμένη ομορφιά του βιότοπου της Μυγδονίας βρίσκεται στο Ρήχιο ποταμό, στα δύο δάση, και στη βόρεια Βόλβη με τις απόκρημνες όχθες και το μοναδικό παρόχθιο «διάδρομο καλαμιών» που εκτείνεται πολλά χιλιόμετρα.Σημαντική περιοχή διαχείμανσης για πάπιες και βουτηχτάρια, καθώς και χώρος τροφής των Pelecanus onocrotalus (Ροδοπελεκάνος). Ικανοποιητικός πληθυσμός του θηλαστικού Citellus citellus (Λαγόγυρος) στα λιβάδια που συνορεύουν με τις λίμνες. Στη λίμνη Λαγκαδά υπάρχουν τα θηλαστικά Lutra lutra (Βίδρες). Η λίμνη Βόλβη έχει ενδημικά είδη ψαριών: Alosa macedonica (Λιπαριά) και Leuciscus cephalus (Τυλινάρι).

Εχουν καταγραφεί 336 είδη φυτών -13 από τα οποία θεωρούνται εξαιρετικά σπάνια- 19 είδη αμφιβίων και ερπετών, 34 είδη θηλαστικών και περισσότερα από 200 είδη πουλιών. Μεταξύ των δύο λιμνών βρίσκονται δύο υπεραιωνόβια πλατάνια, τα οποία έχουν κηρυχθεί φυσικά μνημεία και φιλοξενούν αμέτρητες φωλιές. Οπως σημειώνει ο βιολόγος Γ. Μπλιώνης -με πολυετή θητεία κατά το παρελθόν στο Κέντρο Πληροφόρησης των δύο λιμνών- η ισορροπία του οικοσυστήματος παρουσιάζει διαβάθμιση από τα ανατολικά (Ρήχιος και Βόλβη) προς τα δυτικά (Κορώνεια). Η διαφορά των δύο λιμνών συνίσταται στην εκμετάλλευση των πόρων τους από την τοπική κοινωνία αλλά και στην απόσταση που τους χωρίζει από τη Θεσσαλονίκη.

Αξιόλογα θυλαστικά: Citellus citellus gradojevici (Σπερμόφιλος) Lutra lutra (Βίδρα).

Αξιόλογα πτηνά: Accipiter brevipes (Σαΐνι) Acrocephalus melanopogon (Μουστακοποταμίδα) Alcedo atthis (Αλκυόνα) Anas platyrhynchos (Πρασινοκέφαλη) Anas querquedula (Σαρσέλα) Anser albifrons (Ασπρομέτωπη χήνα) Aquila pomarina (Κραυγαητός) Ardea cinerea (Σταχτοτσικνιάς) Ardea purpurea (Πορφυροτσικνιάς) Aythya ferina (Γκισάρι) Aythya fuligula (Μαυροκέφαλη) Aythya marila (Μαριλόπαπια) Aythya nyroca (Βαλτόπαπια) Bucephala clangula (Βουκεφάλας) Buteo rufinus rufinus (Αητογερακίνα) Calandrella brachydactyla (Μικρογαλιάντρα) Caprimulgus europaeus (Γυδοβυζάχτρα) Charadrius dubius (Ποταμοσφυριχτής) Ciconia ciconia (Λευκοπελαργός) Circus aeruginosus (Καλαμόκιρκος) Coracias garrulus (Χαλκοκουρούνα) Cygnus olor (Κύκνος) Dendrocopos syriacus (Βαλκανοτσικλητάρα) Fulica atra (Φαλαρίδα) Gavia stellata stellata (Κηλιδοβούτι) Himantopus himantopus (Καλαμοκανάς) Ixobrychus minutus (Μικροτσικνιάς) Lanius collurio collurio (Αητόμαχος) Lanius minor (Γαϊδουροκεφαλάς) Melanitta fusca (Βελουδόπαπια) Melanitta nigra (Μαυρόπαπια) Nycticorax nycticorax (Νυχτοκόρακας) Oxyura leucocephala (Κεφαλούδι) Pelecanus crispus (Αργυλοπελεκάνος) Pelecanus onocrotalus (Ροδοπελεκάνος) Podiceps cristatus (Σκουροβουτηχτάρι) Porzana parva (Μικροπουλάδα) Remiz pendulinus pendulinus (Σακουλοπαπαδίτσα)
Νυμφόπετρες (Το απολιθωμένο πέτρινο δάσος): Έξω από το χωριό Νυμφόπετρα, στο δρόμο για Προφήτη, βρίσκονται οι «Νυμφόπετρες», ιδιόμορφος γεωλογικός σχηματισμός, που έχει ανακηρυχθεί μνημείο της φύσης. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή σειρά από όρθιους ασβεστολιθικούς βράχους, για την προέλευση των οποίων υπάρχει πλούσια λαογραφική παράδοση.
Ο μύθος: Έτσι, σύμφωνα με μια εκδοχή της τοπικής λαογραφικής παράδοσης, οι Νυμφόπετρες είναι μια ομάδα από κυνηγούς οι οποίοι ενώ αναζητούσαν θηράματα σε μια κυνηγητική εξόρμηση, συνάντησαν τυχαία μια παρέα από νύμφες του δάσους οι οποίες λούζονταν στα κρυστάλλινα νερά μιας πηγής. Οι άνδρες έμειναν εκστατικοί παρακολουθώντας το θέαμα, αλλά η θέα Άρτεμις που τους αντιλήφθηκε εξοργίστηκε τόσο με την ασέβειά τους ώστε τους πέτρωσε στο σημείο που στέκονταν.
Σύμφωνα πάλι με άλλη εκδοχή τοπικής λαογραφικής παράδοσης οι βράχοι προήλθαν από μια γαμήλια πομπή συνοδείας των μελλονύμφων προς την εκκλησία. Η νύφη, γεμάτη πλεονεξία, πήρε όλα τα πράγματα από το σπίτι της μάνας της και το απογύμνωσε εντελώς. Στο δρόμο θυμήθηκε ότι ξέχασε το αδράχτι με το σφοντύλι και έστειλε ανθρώπους να τα πάρουν. Η οργή της μάνας μετατράπηκε σε κατάρα και η νύφη με τη συνοδεία της έγιναν πέτρες.
Η επιστημονική εξήγηση
Ωστόσο η επιστημονική εξήγηση του φαινομένου των ιδιόμορφων σχηματισμών πετρωμάτων είναι εντελώς διαφορετική και άκρως ενδιαφέρουσα καθώς καταγράφει την έντονη γεωλογική δραστηριότητα της περιοχής κατά την διάρκεια της γεωλογικής της εξέλιξης και της διαγένεσης των πετρωμάτων που συγκροτούν το υπόστρωμα της περιοχής. Το πέτρωμα που συγκροτεί του ιδιόμορφους όρθιους σχηματισμούς βράχων ονομάζεται τραβερτίνης.
Ανήκει στα ιζηματογενή πετρώματα, τα οποία σχηματίζονται από απόθεση ή καταβύθιση υλικών που βρίσκονται σε αιώρηση ή διάλυση μέσα σε ένα ρευστό μέσο (νερό ή αέρας) και τη μετέπειτα συγκόλληση των υλικών που αποτέθηκαν μεταξύ τους. Χαρακτηρίζονται από τη στρώση των υλικών τους σε διαδοχικά επίπεδα και τα απολιθώματα, τα οποία βρίσκονται μόνο μέσα σε ιζήματα.
 Οι διαδικασίες σχηματισμού ιζηματογενών πετρωμάτων είναι οι ακόλουθες:
• Διάβρωση και αποσάθρωση, που είναι οι φυσικοχημικές και βιολογικές διεργασίες που υφίστανται τα προϋπάρχοντα πετρώματα με αποτέλεσμα την καταστροφή τους.
• Μεταφορά των υλικών που προέκυψαν από την αποσάθρωση, με τον άνεμο και το νερό των ποταμών και των θαλασσών.
• Απόθεση των υλικών που βρίσκονται σε αιώρηση ή διάλυση. Η απόθεση γίνεται σε διαδοχικά στρώματα.
• Διαγένεση, που είναι η διαδικασία με την οποία ένα χαλαρό ίζημα μετατρέπεται σε συμπαγές πέτρωμα, με τη βοήθεια της πίεσης των υπερκείμενων στρωμάτων και της φυσικής συνδετικής ύλης.
Ο τραβερτίνης είναι ένα κλαστικό ιζηματογενές πέτρωμα ανθρακικό, με ανοιχτό καστανοκίτρινο  και άλλες φορές γκρίζο χρώμα και με χαρακτηριστική πορώδη υφή. Το ανθρακικό ασβέστιο αποτίθεται γύρω από φυτικά μέρη, τα οποία στη συνέχεια μετά την αποσύνθεσή τους απομακρύνονται και αφήνουν πόρους στο πέτρωμα.
Το πέτρωμα εκτός από τις Νυμφόπετρες συναντάται συχνά στην περιοχή της λεκάνης Μυγδονίας όπως στα Λουτρά Απολλωνίας, στο δέλτα του χειμάρρου Απολλωνίας και συγκεκριμένα στη θέση βήμα Αποστόλου Παύλου και αλλού.
Η συχνή του εμφάνιση εξηγείται από την πρόσφατη γεωλογικά εξέλιξη της λεκάνης στην οποία σχεδόν πριν 1.000.000 χρόνια κυριαρχούσε μια τεράστια ενιαία λίμνη η έκταση της οποίας υπερκάλυπτε το άθροισμα των δύο σημερινών λιμνών Κορώνειας & Βόλβης, ενώ είχε και σημαντικά μεγαλύτερο βάθος. Η περιοχή ήταν και περισσότερο γεωλογικά ενεργή με έντονη παρουσία αναβλυζόντων θερμοπιδάκων με θερμικό ρευστό που είχε μεγάλες συγκεντρώσεις διαλυμένων πετρωμάτων. Η συνεχής εναπόθεση των αλάτων στα σημεία ανάβλυσης που ίσως ήταν εκείνη την εποχή κάτω από την επιφάνεια της τεράστιας λίμνης και οι διεργασίες διαγένεσης που ακολούθησαν σχηματοποίησαν αυτή την κάθετη σε μορφή καμινάδας ανάπτυξη του τραβερτίνη και όταν αυτοί οι σχηματισμοί βρέθηκαν στην επιφάνεια του εδάφους διαμόρφωσαν την ιδιαίτερη μορφή τους στη θέση Νυμφόπετρες. 
Πηγή: www.agro-tour.net

Facebook comments